خسارت به بار یکی از اتفاقاتی است که گاهی در حین فریت بار هوایی رخ میدهد. این حادثه میتواند در هر مرحلهای از حمل بار، در مبدأ، حین پرواز و یا مقصد اتفاق بیافتد. در این موقعیت گیرنده بار میتواند از حق طبیعی خود استفاده کرده و برای گرفتن خسارت بار اقدام کند؛ اما فرآیند جبران خسارت چندان ساده نیست و ممکن است با موانع و مشکلات زیادی مواجه شود. راهنمای پیش رو در مورد روال دریافت غرامت از شرکتهای هواپیمایی است. راهنمای سفیران سعی دارد به شما کمک کند تا در کوتاهترین زمان آسیب به بار خود را جبران کنید.
شرکت خدمات فریت بار و کارگوی سفیران سالهاست که در زمینه بستهبندی تخصصی و ارسال بار به اقصی نقاط دنیا فعالیت میکند؛ تلاش سفیران همواره بر این بوده است که محمولههای باری با حداکثر ایمنی و سرعت و مناسبترین هزینه حمل ارسال شوند. دفتر شرکت سفیران در فرودگاه امام خمینی، ترمینال کارگو، دفتر شماره سیزده قرار دارد. لطفاً با شماره 88830215 تماس بگیرید.
در ادامه کلیات فرآیند دریافت خسارت را با هم مرور میکنیم. لطفاً تا پایان همراه باشید.
خسارت چیست؟
در متون حقوقی، خسارت معادل هر گونه آسیب، ضرر، لطمه، زیان و صدمه است. از نظر حقوقدانها، هر جا که نقصی در اموال ایجاد شود و یا منفعت مسلمی از دست برود و یا به سلامت و حیثیت و عواطف شخصی لطمهای وارد آید، خسارت به بار آمده است. خسارت انواع گوناگونی دارد؛ بعضی از انواع خسارات، مربوط به عمل و اشتباه مستقیم است و برخی دیگر به خطای غیرمستقیم و پیامد یک رفتار اشاره دارند. در هر صورت خسارت باید جبران شود. جبران خسارت به منزله پرداخت مبلغی پول یا غرامت است که پس از شکایت و صدور حکم به نفع شاکی یا زیان دیده، قابل دریافت است.
در جریان فریت بار یا حمل هوایی یک کالا، اگر به هر نحوی به بار آسیبی یا صدمهای برسد، در آن صورت بار خسارتدیده تلقی شده و میتواند مشمول دریافت غرامت شود. از آنجایی که شرکت هواپیمایی حملکننده مسئول حمل بار بوده و بار را بیمه میکند، این شکایت باید بر علیه این شرکت ارائه شود. مطابق مفاد «کنوانسیون ورشو» و تصریح حقوق مشتری، فرستنده میتواند بابت تمامی زیانها و خسارات ناشی از نقض قرارداد توسط شرکت ارسال کننده، از او غرامت مطالبه کند. ارزیابی این خسارت بر مبنای مقایسه وضعیت کالا پیش و بعد از وارد آمدن خسارت به عمل میآید.
مفاد کنوانسیون ورشو
کنوانسیون ورشو، قراردادی است که مسئولیت بینالمللی در مورد حمل و نقل مسافرین و کالاها از طریق هواپیما را تنظیم میکند. کنوانسیون دوازده اکتبر 1929 ورشو مربوط به یکسان کردن برخی از مقررات حمل و نقل هوایی بینالمللی است. چند ماده این کنوانسیون که به خسارت مربوط است عبارتاند از:
تبصره سه ماده ده کنوانسیون بیان میکند که «متصدی حمل باید کلیه خسارات وارده به فرستنده یا سایر اشخاصی را که فرستنده در قبال آنها مسئول است، در برابر بینظمی، عدم صحت یا نقص مندرجات و اعلاماتی که توسط وی یا از طرف او در رسید بار یا وسایل دیگر محموله درج شده جبران نماید.»
همینطور در تبصره سه ماده چهارده این کنوانسیون گفتهشده: «اگر متصدی حمل از بین رفتن کالا را بپذیرد و یا در صورت نرسیدن کالا به مقصد پس از گذشت هفت روز از تاریخ مورد توافق، گیرنده محق است که حقوق ناشی از قرارداد حمل را علیه متصدی به اجرا گذارد.»
فصل سوم کنوانسیون ورشو به غرامت یا جبران خسارت اختصاص دارد. ماده هجده در مورد خسارت به کالا میگوید:
- متصدی حمل و نقل مسئول خسارتی است که در صورت انهدام یا مفقود شدن یا صدمه به لوازم شخصی ثبت شده یا کالا وارد میگردد، مشروط بر اینکه حادثه موجد خسارت، حین حمل و نقل هوایی روی داده باشد
- با این وجود، چنانچه متصدی حمل ثابت نماید که تلف، یا فقدان، یا خسارت محموله ناشی از یک یا چند مورد از موارد زیر است تا میزان اثبات شده مسئول نمیباشد:
- نقص ذاتی، نوع یا عیب محموله؛
- بستهبندی ناقص محموله توسط شخصی غیر از متصدی حمل یا خدمه یا نمایندگان وی انجام گرفت باشد؛
- جنگ یا منازعه مسلحانه؛
- عمل مقام عمومی که در ارتباط با ورود، خروج یا ترانزیت محموله صورت پذیرفته باشد
- حمل و نقل هوایی شامل مدتزمانی است که طی آن لوازم شخصی یا کالا -خواه در یک فرودگاه، خواه در هواپیما و خواه در صورت فرود هواپیما در خارج از فرودگاه- در هر جای دیگر در اختیار متصدی حمل و نقل قرار داشته باشد
- مدتزمان حمل و نقل هوایی شامل آن قسمت از حمل و نقل که از طریق زمین دریا و یا رودخانه در خارج از فرودگاه صورت میگیرد، نخواهد شد. معالوصف اگر چنین حمل و نقلی در اجرای قرارداد حمل و نقل هوایی به منظور بارگیری، تحویل یا انتقال کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر انجام شود هر گونه خسارت وارده در حکم خسارتی خواهد بود که حین حمل و نقل هوایی وارد شده باشد
ماده 19- متصدی حمل و نقل مسئول خسارتی است که از تأخیر در حمل و نقل هوایی مسافر، لوازم شخصی یا کالا ناشی میگردد
ماده 20-
- در صورتی که متصدی حمل و نقل ثابت کند که خود و عاملین او کلیه تدابیر لازم را برای جلوگیری از بروز خسارات اتخاذ نمودهاند، یا آنکه اتخاذ چنین تدابیری برای او و عاملین او مقدور نبوده است، مسئول نخواهد بود.
- در مورد حمل بار و لوازم شخصی چنانچه متصدی حمل و نقل ثابت کند که خسارت وارده ناشی از خطایی در امر خلبانی و هندلینگ (انجام خدمات مربوط به هواپیما در روی زمین) یا ناوبری بوده است و او و عاملین او کلیه تدابیر لازم را از هر حیث برای احتراز از خسارات معمول داشتهاند مسئول نخواهد بود.
ماده 21- هرگاه متصدی حمل و نقل ثابت کند که خسارات وارده معلول خطای شخص خسارت دیده است، دادگاه میتواند طبق مفاد قانون خود متصدی حمل و نقل را کلاً یا جزئا از مسئولیت مبری سازد.
تنظیم شکایت
شرکتهای هواپیمایی برای جبران زیان، هواپیماها را بیمه میکنند؛ بخشی از این بیمه شامل بار و کالاهای داخل هواپیما میشود. پرداخت خسارت منوط به این خواهد بود که ایرلاین در ایجاد آسیب و خسارت، مقصر شناخته شود؛ اما شرکتهای هواپیمایی تا حد ممکن سعی میکنند از پذیرش آن امتناع کنند. همین باعث شده تا فرآیند شکایت و دریافت غرامت از هواپیماییها طولانی و سخت شود.
طبیعتاً گیرنده کالا کسی است که متوجه خسارات خواهد شد و او است که باید پروسه شکایت را پیگیری کند. گیرنده در وهله اول باید به خوبی محموله را چک کند تا از سلامت آن مطمئن شود. در صورتی که ایرادی ندید، میتواند بار را از فرودگاه خارج کند؛ اما اگر متوجه آسیب یا صدمهای شد باید قبل از خارج کردن بار، فرآیند شکایت را آغاز کند. در این حالت او میبایست فرم اعلام خسارت را از نماینده هواپیمایی از فرودگاه مقصد دریافت کرده و به همراه مدارکی مثل فیلم و عکس از محموله آسیب دیده و همچنین گزارش نهادهای مسئول در فرودگاه مثل گمرک یا شرکت انبارداری و یا پلیس مستقر در فرودگاه به دفتر محلی ایرلاین در شهر مقصد ارائه دهد. در کنار این مدارک میتوان لیست بسته بندی بار و فاکتور فروش کالا را هم ضمیمه کرد. لازم به ذکر است که بعضی از شرکتهای هواپیمایی ممکن است این پروسه را بهصورت آنلاین انجام دهند.
مدارک لازم برای تنظیم شکایت
- دعوی اولیه و مطرح کردن شکایت به صورت مکتوب
- کپی بارنامه شرکت هواپیمایی و شماره محموله
- اعلام مبلغ خسارت؛ شما باید نوع و تعداد کالاهای آسیب دیده را ذکر کنید، بگویید چه میزان آسیبدیدهاند و بابت آنها دقیقاً چه مقدار خسارت میخواهید
- پرداخت هزینه فریت بار
- مدارک قطعی و محکمهپسندی مثل فیلم و عکس از صحنه حادثه
- اصل فاکتور فروش کالای آسیب دیده که قیمت آن را نشان دهد
- لیست بستهبندی که مقدار و وزن هر کالا را در هر جعبه نشان میدهد. برای محمولههای شخصی، ارزش و قیمت هر کالا باید ذکر شود
- صورتحساب یا فاکتور تعمیر یا تعویض قطعات آسیب دیده برای کالاهایی که امکان تعمیر برای آنها هست
این قوانین و مدارک عمومی است و این احتمال هست که ایرلاینها مدارک دیگری هم از شما بخواهند و یا قوانین مختص به خود را در مورد پرداخت غرامت داشته باشند.
اگر این مراحل به درستی انجام شود و شرکت هواپیمایی قصور خود را در مورد آسیب بپذیرد، بابت بار خسارت دیده به شما خسارت خواهد پرداخت. از سال 2019 و مطابق قوانین جدید، ایرلاینها به ازای هر کیلو بار خسارت دیده، تقریباً سی دلار یا معادل 22 SDR غرامت به شما خواهند داد.
اما سؤالی که احتمالاً پیش خواهد آمد این است که SDR چیست و در پرداخت جریمه چه مفهومی دارد؟
سبد حق برداشت مخصوص ( SDR ) چیست؟
سبد SDR نوعی ذخیره دارایی بینالمللی است که صندوق بینالمللی پول (IMF) آن را در نیمه دوم قرن بیستم ایجاد کرد تا به کمک آن از سیستم نرخ برابری پولی ثابت پشتیبانی کند و بتواند با واحدهای پولی قابل مبادله بهراحتی تبادل شود. در حقیقت این سید، دارایی صوری است که برای جبران کمبود نقدینگی بینالمللی شکل گرفته است. ارزهای دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن، پوند و یوان چین ارزش صندوقهای SDR را تعیین میکنند.
SDR کاربردهای مختلفی دارد که مهمترین آنها در پرداخت وامهای بینالمللی به کشورهاست. از جمله استفادههای دیگر سبد حق برداشت مخصوص، در پرداخت قراردادها، جریمهها و غرامتها است.
محاسبه نرخ سبد حق برداشت مخصوص ( SDR )
در ابتدای شکلگیری این مفهوم، هر SDR معادل یک دلار بود، اما بعدها نحوه محاسبه تغییر کرد؛ پس از شناور شدن ارزهای بینالمللی، سبدی از 16 ارز عمده بینالمللی تعیین شد که این تعداد در نهایت به پنج ارز کاهش یافت. در روش فعلی برای محاسبه یک واحد SDR، مقدار ارزهای یورو، یوان، ین و پوند را به دلار امریکا تبدیل کرده و در وزن یا ارزش هر ارز ضرب و در نهایت اعداد به دست آمده را با هم جمع میکنند. مجموع، ارزش یک واحد SDR را به دلار مشخص میکند.
مطابق قانون (O-1) صندوق بینالمللی پول، مقدار یا ارزش نهایی هرکدام از ارزها برابر است با:
واحد پولی | ارزش نهایی ارز |
---|---|
دلار آمریکا | 0.58252 |
یورو | 0.38671 |
یوان چین | 1.0174 |
ین ژاپن | 11.900 |
پوند | 0.085946 |
از آنجایی که نرخ برابری هر ارز به دلار روزانه تغییر میکند، باید آخرین نرخ برابری را از بازارها به دست آورد و بر مبنای آن، SDR را محاسبه کرد. برای مثال، برای بیست ژوئن 2020، مقدار سبد حق برداشت اختصاصی (SDR) به این شکل به دست میآید:
واحد پولی | ارزش نهایی ارز | نرخ برابری با دلار | مقدار ارز ضرب ستون دوم و سوم |
---|---|---|---|
دلار آمریکا | 0.58252 | 1 | 0.58252 |
یورو | 0.38671 | 1.12 | 0.4331152 |
یوان چین | 1.0174 | 0.14 | 0.142436 |
ین ژاپن | 11.900 | 0.0094 | 0.11186 |
پوند | 0.085946 | 1.23 | 1.105713 |
جمع (یک واحد SDR ) | 1.37564478 |
همانگونه که مشاهده کردید، در این تاریخ، یک SDR برابر 1.37 دلار است.
محاسبه میزان جریمه خسارت توسط شرکتهای هواپیمایی
شرکتهای هواپیمایی خسارت مشتریان خود را بر اساس سبد SDR محاسبه کرده و پرداخت میکنند. در حال حاضر ایرلاینها به ازای هر کیلو بار، حداکثر معادل 22 SDR به مشتری خسارت خواهند داد؛ این به معنای سقف مسئولیت ایرلاینها برای جبران هزینه خسارت بارهای هوایی است. این سقف مسئولیت توسط سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی (ICAO) تعیین شده و به شرکتها ابلاغ میشود. ICAO هر پنج سال یکبار، بر اساس هزینهها و تورم در این میزان بازنگری کرده و کمی آن را افزایش میدهد. بر همین اساس سقف جریمه از 17 SDR در سال 2009 به 22 SDR در دسامبر 2019 رسیده است؛ و همانطور که پیشتر اشاره شده، برای تبدیل SDR به دلار، باید نرخ روز ارز در بازار را داشت.
به عنوان مثال اگر بار خسارت دیده شما 10 کیلوگرم باشد و در پرواز بیست ژوئن 2020 آسیب دیده باشد، ایرلاین میزان خسارت شما را اینگونه محاسبه میکند:
وزن بار | میزان غرامت به ازای هر کیلو | نرخ برابری SDR به دلار | مبلغ جریمه (ضرب ستونهای اول و دوم و سوم) |
---|---|---|---|
10 کیلوگرم | 22 SDR | 1.375 دلار | 302.5 دلار |
در صورت قبول ایرلاین حداکثر غرامتی که هواپیمایی برای بار 10 کیلویی صدمه دیده به شما میپردازد، تقریباً 302.5 دلار خواهد بود.
توصیه نهایی
یکی از مهمترین مسائلی که پیش از فریت بار باید آن را رعایت کنید، بستهبندی محموله است. اگر بستهبندی خوب و استاندارد نباشد، احتمال آسیب آن در طول حمل و پرواز بسیار بالا خواهد رفت. بهترین راه این است که کالاهای حساس و مهم مثل لوازم منزل، وسایل شکستنی و گرانقیمت را به شرکتهایی که به شکل تخصصی در زمینه بستهبندی فعال هستند بسپارید. به این صورت تا حد زیادی احتمال آسیب به خاطر بستهبندی کاهش مییابد و اگر احیاناً صدمهای رخ بدهد، ایرلاین نمیتواند به بهانه بستهبندی نامناسب از پذیرش قصور خود امتناع کند. در این شرایط خیلی راحتتر میتوان این شرکتها را محکوم کرد و از آنها غرامت گرفت.
شرکت سفیران به شکل تخصصی در زمینه بستهبندی محمولهها برای حمل هوایی فعالیت دارد. این شرکت قادر است انواع کالاهای حساس، فاسد شدنی، خطرناک، شکستنی، لوازم منزل و از این دست را بستهبندی و آماده پرواز کند. سفیران کارگاههای مخصوصی برای ساخت جعبههای چوبی دارد و قادر است برای هر وسیلهای جعبه مخصوص به خود را بسازد. این کمک میکند تا وسایل شکستنی و گرانبها مثل آینه و مبل در طول راه ایمن بمانند و احتمال صدمه آنها بسیار کم شود. لطفاً با شماره 88830215 تماس بگیرید.
پیشنهاد مهمی که میتوانیم مطرح کنیم این است که بارهای گرانبها و مهمتان را شخصاً بیمه کنید. سعی کنید از بیمههای معتبر استفاده کنید تا در صورت رخداد حادثه مشکلی از بابت جبران خسارت نداشته باشید و سریعتر به هدف برسید. این بیمه را میتوانید در مبدأ انجام دهید. شرکت سفیران میتواند بیمه تکمیلی بار را از طریق شرکتهای معتبر بیمه برای محمولهها انجام دهد. برای این منظور با سفیران تماس بگیرید.
سخن پایانی
شرکت سفیران بیش از سه دهه است که در زمینه حمل هوایی و نزدیک به چهار نسل است که در صنعت حمل و نقل فعالیت میکند. سفیران به عنوان یکی از شرکتهای با تجربه و متبحر در فریت بار، خدماتی چون پیک آپ و حمل بار از تمام کشور به فرودگاه، بستهبندی حرفهای و انجام تشریفات گمرکی در فرودگاه امام خمینی و سایر فرودگاهها را برای مشتریان انجام میدهد. همچنین بیمه تکمیلی محمولهها را از طریق شرکتهای بیمه معتبر بر عهده میگیرد. سفیران امکان پیگیری آنلاین بار را نیز برای مشتریانش فراهم کرده است.
سفیران بار شما را در سلامت کامل، در اسرع وقت و با حداقل هزینه به هر مقصدی در دنیا، حتی دورترین کشورها، ارسال میکند. لطفاً برای گرفتن مشاوره، کسب اطلاعات بیشتر و شروع همکاری با شماره 88830215 تماس بگیرید.